Zdrowy, regenerujący sen jest jednym z najważniejszych elementów zdrowego stylu życia oraz profilaktyki zaburzeń somatycznych i psychicznych.

Mierzenie aktywności fizycznej i jakości snu jeszcze do niedawna były domeną specjalistów, którzy wspomagali osoby zawodowo uprawiające sport. Obecnie z urządzeń tych korzysta coraz więcej pasjonatów, którzy za pomocą specjalnych opasek monitorują różne parametry, przez co znajdują dodatkową motywacje do prowadzenia zdrowego trybu życia. Nadzorowanie czasu spędzonego w łóżku i czasu snu pozwala obliczyć wydajność snu. Poprzez taką obserwację czas przebywania w łóżku można zredukować do naturalnej fazy snu.

Jednak nie wszyscy przestrzegają higieny snu, co jest główną przyczyną bezsenności i zaburzeń snu. Około 50% ludzi na świecie deklaruje, że ma z nim problemy. W Polsce ponad połowa aktywnych zawodowo cierpi na jego deficyt.

Na prawidłową higienę snu składa się kilka elementów, które warto wdrożyć w życie, aby wyeliminować trudności z zasypianiem. Należy przede wszystkim wprowadzić regularny rytm snu i czuwania, a więc kłaść się i wstawać, w miarę możliwości, każdego dnia o tych samych porach. Jeżeli jest to możliwe, praca i inne zajęcia powinny odbywać się poza sypialnią. Jeśli spędzamy w łóżku dużo czasu, to przestaje ono kojarzyć się nam ze snem. Zaleca się również odstawienie urządzeń elektronicznych na kilka godzin przed położeniem się spać. Monitory komputerowe, smartfony emitują niebieskie światło, które oszukuje nasz mózg i blokuje wydzielanie melatoniny tj. hormonu, który pomaga nam zasypiać. Nadmiar sztucznego światła powoduje rozregulowanie zegara biologicznego. Poza tym jest ono szkodliwe nie tylko dla ludzi, ale również dla zwierząt, a nawet roślin. Wszelkie organizmy, aby prawidłowo funkcjonować, potrzebują odpowiedniej ilości światła oraz ciemności. Jeżeli jesteśmy przyzwyczajeni do drzemek w ciągu dnia, skróćmy je do 30 minut. Nie powinniśmy sypiać późnym popołudniem, ponieważ może to uniemożliwić wieczorne zaśnięcie. Na higienę snu wpływ ma także dieta. Dotyczy to zarówno jakości, jak i ilości przyjmowanych pokarmów i napojów, które następnie mogą wpływać na nocne wybudzanie. Warto również pamiętać o tym, że alkohol, chociaż czasami może ułatwić zasypianie, to pogarsza jakość snu. Zazwyczaj po jego spożyciu budzimy się niewyspani. Warto pamięć o aktywności fizycznej, zwłaszcza, gdy mamy siedzący tryb życia. Ważne jest, żeby wysiłek zaplanować co najmniej cztery godziny przed snem. Intensywna aktywność fizyczna pobudza organizm i również może utrudniać zasypianie.

Częstą przyczyną bezsenności jest stres i zamartwianie się. Jeżeli mamy trudny okres w życiu i kłębią się w nas emocje, często odsuwamy je od siebie w ciągu dnia po to, aby efektywnie wykonywać codzienne obowiązki. Wieczorem, w zaciszu domowym, emocje te jednak powracają. Warto się im przyjrzeć, porozmawiać z osobą, przy której czujemy się bezpiecznie. Niezwykle oczyszczająco działa rozładowanie emocji poprzez płacz.

Są też osoby, które permanentnie wszystkim się zamartwiają, pomimo że projektowane scenariusze w rzeczywistości są mało prawdopodobne. W tym wypadku, oprócz klasycznej psychoterapii, można zastosować metodę polegającą na przeznaczeniu konkretnego miejsca i czasu w ciągu dnia (np. 30 min.) na przepływ myśli i obrazów związanych z przedmiotem naszych zmartwień. Można też spisać wszystkie szczegóły, którymi się martwimy. Jest to sposób na zrzucenie bagażu emocji. dzięki któremu powinnyśmy poczuć się lepiej.

Współczesne tempo życia nie zawsze pozwala na pogodzenie wewnętrznego zegara z porą dnia i nocy. Zmartwienia, codzienne problemy oraz towarzyszący im stres sprawiają, że kłopot z zapewnieniem sobie odpowiedniej ilości snu ma coraz więcej osób. Dlatego też ważne jest, aby ustalić, z czego te problemy wynikają, ponieważ na większość z nich mamy bezpośredni wpływ. Joanna Bartoszek